İş Hukuku Nedir?
İş hukuku, işçi ile işveren arasındaki hakları ve sorumlulukları düzenleyen hukuk dalıdır. Yani bir iş yerinde çalışan biriyle o iş yerinin sahibi (veya yöneticisi) arasındaki ilişkiler bu kurallara göre yürür.
💰 KIDEM TAZMİNATI
Uzun süre aynı iş yerinde çalıştıysanız ve haklı şekilde işten ayrıldıysanız, kıdem tazminatınız olabilir.
🔹 En az 1 yıl çalışmış olmanız gerekir.
🔹 Her yıl için 1 brüt maaş kadar tazminat ödenir.
🔹 Patronun sizi tazminatsız çıkarması için ağır bir neden olması gerekir.
📌 Haklı bir nedenle siz ayrılırsanız da kıdem tazminatınızı alabilirsiniz.
📄 1. KIDEM TAZMİNATI NASIL HESAPLANIR?
Kıdem tazminatı, en az 1 yıl aynı iş yerinde çalışan bir işçinin, haklı şekilde işten ayrılması veya çıkarılması halinde alabileceği tazminattır.
📌 Hesaplama Nasıl Yapılır?
- 🔹 Her 1 yıl için 1 brüt maaş ödenir.
- 🔹 Yarım yıl için oranlanarak hesap yapılır.
- 🔹 Yıllık brüt maaşa, yemek, yol, prim gibi ek ödemeler de dahil edilir.
✅ Örnek Hesap:
- • 3 yıl 6 ay çalışan biri için,
- • Brüt maaşı 20.000 TL ise:
- 👉 3,5 x 20.000 TL = 70.000 TL kıdem tazminatı hakkı oluşur.
⚠️ Dikkat!
- • İşverenin “ahlak dışı” bir gerekçeyle çıkarması halinde kıdem tazminatı ödenmeyebilir.
- • İstifa eden işçi bazı durumlarda yine de kıdem tazminatını alabilir (örneğin: askerlik, evlilik, sağlık vb.)
⏳ İHBAR TAZMİNATI
İşten birden bire çıkarıldınız mı?
İşveren, sizi işten çıkarmadan önce belli bir süre önceden haber vermek zorundadır.
- 🔹 Bu süreye “ihbar süresi” denir.
- 🔹 Haber vermediyse ya da hemen işten çıkardıysa, ihbar tazminatı ödemek zorundadır.
📌 Aynı şekilde siz de aniden işi bırakırsanız, tersi durum geçerli olur.
📄 2. İHBAR SÜRESİ NE KADAR?
İhbar süresi, işten çıkarılmadan önce işçiye verilen yasal bildirim süresidir.
Eğer işveren bu süreyi beklemeden işten çıkarırsa, ihbar tazminatı ödemek zorundadır.
⏱️ Süreler Ne Kadar?
| Çalışma Süresi | İhbar Süresi |
|---|---|
| 6 aydan az | 2 hafta (14 gün) |
| 6 ay – 1,5 yıl arası | 4 hafta (28 gün) |
| 1,5 – 3 yıl arası | 6 hafta (42 gün) |
| 3 yıldan fazla | 8 hafta (56 gün) |
⚖️ Ne Olur?
- • İşveren bu süreyi kullandırmadan işçiyi çıkarırsa, sürenin karşılığı kadar brüt ücret öder.
- • İşçi aniden işi bırakırsa, aynı şekilde işverene ihbar tazminatı ödemek zorunda kalabilir.
⏱️ FAZLA MESAİ ÜCRETİ
Normal mesainin dışında mı çalışıyorsunuz?
Gece geç saatlere kadar kalıyor ama karşılığını alamıyor musunuz?
- 🔹 Günlük 7.5 saatin, haftalık 45 saatin üzerindeki çalışma “fazla mesai”dir.
- 🔹 Her fazla saat için %50 zamlı ücret ödenmelidir.
📌 “Maaşın içine mesai dahil” denmesi her zaman geçerli değildir. Yazılı belge şarttır.
📄 3. FAZLA MESAİ İÇİN KANIT GEREKİR Mİ?
Evet. Fazla mesai ücreti talep edebilmek için çalıştığınızı kanıtlamanız gerekir.
📷 Neler Kanıt Olur?
- ✅ Giriş-çıkış kayıtları
- ✅ Kamera kayıtları
- ✅ Mesai çizelgeleri
- ✅ WhatsApp – e-posta mesajları
- ✅ Tanık beyanı (aynı yerde çalışan bir kişi)
💰 Fazla Mesai Ücreti Ne Kadar?
- • Her fazla saat için normal saat ücretinin %50 fazlası ödenir.
- • Resmi tatillerde çalışma varsa, %100 zamlı ödenmelidir.
⚠️ “Maaşına dahil” denmesi yeterli değildir!
Fazla mesai ücreti, yazılı sözleşmeyle açıkça belirtilmedikçe maaşa dahil sayılamaz.
📚 HAKLARINIZI BİLİN – KAYBETMEYİN
Tüm bu haklarınız varsa ve ödenmiyorsa, haklısınız. Ama zamanında harekete geçmeniz gerekir.
- ✅ Belgelerinizi toplayın.
- ✅ Arabulucuya başvuru süresi: İşten çıkıştan sonra 1 aydır.
- ✅ Anlaşamazsanız dava açabilirsiniz.
🚨 NOT: Buradaki bilgiler yol göstericidir. Haklarınızı doğru şekilde kullanmak için, sürecinizi bir iş hukuku uzmanı ile değerlendirmeniz en sağlıklı yoldur.